Τα ευρήματα του Ναγκ Χαμαντί είναι η μεγαλύτερη και γνωστότερη ανακάλυψη γνωστικών κειμένων στην Ιστορία. Ανακαλύφθηκαν στην Αίγυπτο το 1945 κοντά στο αρχαίο Χηνοβόσκιο, στους πρόποδες του βουνού Τζαμπάλ αλ-Ταρίφ. Μέσα απο αυτά τα χειρόγραφα μπορούμε να μελετήσουμε τη σημαντικότερη πτυχή του πρώιμου Χριστιανισμού.
Η συλλογή περιλαμβάνει 13ης κώδικες, με 53 έργα συνολικά, που αποτελούνται από 1.130 σελίδες και είναι γραμμένες στα Κοπτικά, ανάμεσα στον 3ο και 5ο αιώνα, αλλά αποτελούν μεταφράσεις απο τα Ελληνικά που χρονολογούνται απο τον 1ο και 2ο αιώνα. Αυτή η ανεκτίμητη ανακάλυψη παρέχει μια εντελώς διαφορετική και γόνιμη ματιά στον Χριστιανικό Γνωστικισμό, ιδιαίτερα στο σύνθετο μυθολογικό του σύστημα, απαλλαγμένο απο την οπτική γωνία και τον πόλεμο των δογματικών εχθρών του.
Στα κείμενα του Ναγκ Χαμαντί βρίσκεται ένα εξαιρετικά σύνθετο και πλούσιο θρησκευτικό σύστημα, όπου μέσα απο αυτή τη Γνώση ο αναγνώστης μπορεί δυνητικά να κατανοήσει τις μυστικές αλήθειες της σωτηρίας που μεταβιβάζονταν μεταξύ των πρώτων Γνωστικών.
Οι κώδικες του Nag-Hammadi, περιλαμβάνουν αναλυτικά τα παρακάτω έργα:
- Κώδικας Ι:
- 1. Απόκρυφη Επιστολή Ιακώβου, 2. Ευαγγέλιο της αληθείας, 3. Λόγος περί αναστάσεως, 4. Τριμερής πραγματεία, 5. Προσευχή Παύλου του αποστόλου.
- Κώδικας II:
- 1. Απόκρυφο του Ιωάννου, 2. Ευαγγέλιο του Θωμά, 3. Ευαγγέλιο του Φιλίππου, 4. Υπόστασις των Αρχόντων, 5. Περί της αρχής του κόσμου (άτιτλο), 6. Εξήγησις περί της ψυχής, 7. Βιβλίο Θωμά του αθλητού.
- Κώδικας III
- 1. Απόκρυφο του Ιωάννου, 2. Ευαγγέλιο κατ’ Αιγυπτίους, 3. Επιστολή Ευγνώστου, 4. Σοφία Ιησού Χριστού, 5. Διάλογος του Σωτήρος.
- Κώδικας IV
- 1. Απόκρυφο του Ιωάννου, 2. Ευαγγέλιο κατ’ Αιγυπτίους
- Κώδικας V
- 1. Επιστολή Ευγνώστου, 2. Αποκάλυψη Παύλου, 3. Αποκάλυψη Ιακώβου (1η), 4. Αποκάλυψη Ιακώβου (2η), 5. Αποκάλυψη Αδάμ.
- Κώδικας VI
- 1. Πράξεις Πέτρου και των 12 Αποστόλων, 2. Βροντή-Νους τέλειος, 3.΄Αυθεντικός λόγος, 4. Αίσθησις της διανοίας: Το νόημα της Μεγάλης δυνάμεως, 5. Εργο άτιτλο με απόδοση των στίχων 588Β – 589Β της Πολιτείας του Πλάτωνα, 6. Έργο άτιτλο, ερμητικό περί Ογδοάδος και Εννεάδος, 7. Η προσευχή Ευχαριστίας, 8. Ασκληπιός (αποκάλυψη).
- Κώδικας VII
- 1. H παράφραση του Σηέμ, 2. Δεύτερος λόγος του μεγάλου Σηθ, 3. Aποκάλυψη Πέτρου, 4. Διδασκαλία του Σιλουανού, 5. Οι τρεις στήλες του Σηθ.
- Κώδικας VIII
- 1. Λόγοι αληθείας Ζωστριανού – Θεός αληθείας – Λόγοι Ζωροάστρη, 2. Επιστολή Πέτρου προς Φίλλιπο.
- Κώδικας IX
- 1. Μελχισεδέκ (αποκάλυψη), 2. Σκέψις Νωρέας (άτιτλο), 3. Μαρτυρία αληθείας (άτιτλο).
- Κώδικας Χ
- 1. Ο κάτοχος των τριών δυνάμεων ή Μορσάνης, 2. […] (κακή κατάσταση του κώδικα-δυσδιάκριτοι τίτλοι)
- Κώδικας XI
- 1. Ερμηνεία της γνώσεως, 2. Ιησούς ο δημιουργός (άτιτλο), 3. Πέντε αποσπάσματα—παραρτήματα (τρία περί Βαπτίσματος και δύο περί Ευχαριστίας), 4. Αλλογενής, 5. Υψιφρόνη.
- Κώδικας XII (αποσπάσματα)
- 1. Γνώμαι Σέξτου, 2. Ευαγγέλιο της αληθείας, 3. Άτιτλο έργο.
- Κώδικας XIII
- 1. Πρωτέννοια τρίμορφος, 2. Περί της αρχής του κόσμου (άτιτλο)